Emeklilik hayali kuran milyonlarca çalışan için, sigorta kollarına göre önemli ayrıntıları bilmek büyük bir önem taşıyor. Emeklilik aylığı hesaplamaları, memur, işçi ve kendi hesabına çalışanlar için farklılık gösterir. Bu hesaplamalar, çalışma yaşamı boyunca ödenen primlerin kazanç tutarı ve ödeme gün sayısına bağlıdır.

Sigorta primlerinin 18 yaşından önce yatırılmasının emeklilik üzerindeki etkisi, birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Bu konuda bilinmesi gereken önemli bir ayrıntı, 18 yaş altındaki sigorta sürelerinin kaybolmaması ve emeklilikte aranan prim gün sayısına eklenmesidir. Emeklilik başlangıcı, bireyin 18 yaşını doldurduğu tarih olarak kabul edilir. İşte detaylar...

EMEKLİLİK AYLIĞI HESAPLAMALARI 

Ancak, 1981 tarihinden önce işe başlamış olanlar için 18 yaş altı çalışma süreleri özel bir durumu ifade eder. Bu tarihten önce işe girenlerin 18 yaş altındaki çalışmaları, sigorta başlangıcı olarak kabul edilir ve emeklilik şartları bu doğrultuda hesaplanır. Bu grup, 16 yaşında dahi olsalar sigortalılık başlangıç tarihini elde eder ve emeklilik haklarını buna göre kullanır.

Sigorta sonrası mahkeme kararıyla yapılan düzeltmeler, emeklilik hesaplamalarında dikkate alınmaz. Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) veya Bağ-Kur statüsüyle işe başlayanların yetim aylıkları kesilmez ve mirası reddedenler, ölen yakınlarının borçlarını ödemek zorunda kalmadan yetim aylığı almaya devam ederler.

Emekliliği öne çekmek ve aylığı artırmak isteyenler için önemli soruların cevapları şunlardır:

1980 yılında lisede okurken yaz tatilinde 3 ay boyunca sigortalı bir fabrikada çalıştım. Bu süre emeklilik hesaplamasına dahil edilir mi?

Uzun vadeli sigorta kapsamında yapılan çalışmalar, yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası için sigorta başlangıcı olarak kabul edilir. Ancak, bu süre 18 yaşından itibaren başlar ve 18 yaş altı çalışmalar, istisna durumları haricinde sigorta başlangıcı olarak değerlendirilmez. 1981 tarihinden önce işe başlayanlar için ise 16 yaşında olsa bile sigortalılık başlangıcı kabul edilir ve emeklilik hesaplamaları buna göre yapılır.

Emeklilikte kimlerin yaş düzeltmesi dikkate alınır?

Nüfus kayıtlarına göre belirlenen ilk defa sigortalı olunan tarih, emeklilik süreçlerinde dikkate alınır. Ancak, mahkeme kararıyla yapılan yaş düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde geçerli sayılmaz. Nüfus kayıtlarındaki hatalı veya eksik bilgiler, Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan düzeltmelerle, belgeye dayanarak yaş düzeltmesi yapılabilir. Bu düzeltmeler, 5510 Sayılı Kanun'a aykırı olmadığı sürece emeklilik hesaplamalarında dikkate alınır. Ancak, somut belgeye dayanmayan ve sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yapılan yaş düzeltmeleri göz ardı edilir.

Miras reddi nedeniyle dul ve yetim aylığı alabilir miyim, emekli aylığımdaki yanlış kesintiye itiraz edip geri alabilir miyim, yıpranma payı nasıl hesaplanır, SSK'dan emekli olabilmek için Bağ-Kur'lu çalıştığım döneme ilişkin primleri sildirebilir miyim, esnaf emekli aylığını nasıl yükseltebilirim, emeklilik başvurusunda bakmakla yükümlü olunan çocuk, eşin bulunması aylığa yansır mı gibi sorulara kapsamlı yanıtlar veren bir yazı özetidir.

Miras Reddi ve Yetim Aylığı:

Eğer bir kişi vefat eden babasının borçları nedeniyle mirası reddetmişse, bu durumda dul ve yetim aylığı alabilir. Ancak, mahkeme kararıyla mirasçı olmaktan çıkarılanlara gelir veya aylık ödemesi yapılamaz. Yargı kararıyla mirastan çıkarılan kişilere dul ve yetim aylığı bağlanmamaktadır.

Emekli Aylığındaki Kesinti ve İtiraz:

Emekli aylığındaki kesintiyi kontrol etmek için e-devlet üzerinden aylık bilgisi bölümü kullanılabilir. Eğer bir yanlışlık olduğu düşünülüyorsa, Sosyal Güvenlik Kurumu'na itiraz edilerek düzeltmesi talep edilebilir. Yapılan incelemede kesintinin haksız olduğu tespit edilirse, iade edilebilir.

Yıpranma Payı ve Erken Emeklilik:

Yıpranma payı, ağır mesleklerde çalışanlara tanınan bir avantajdır. Bu kapsamda olan mesleklerde her yıla 90 gün ek fiili hizmet artışı eklenmesi durumunda bir yıl çalışan, 15 ay çalışmış kabul edilir. Yıpranma nedeniyle erken emekli olunabilen meslekler arasında çimento, cam, kurşun, demir ve çelik fabrikaları, yeraltı işleri, askeri görevler, emniyet gibi alanlar bulunmaktadır.

SSK'dan Emekli Olma ve Bağ-Kur Primleri:

Yatırılan Bağ-Kur primlerinin sildirilmesi mümkün değildir. Son yedi yılda fazla prim yatırılan statüden emekli olunabilir. Eğer SSK ve Bağ-Kur statüsünde ödenen primler eşitse, son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunur.

Esnaf Emekli Aylığı ve Yükseltme:

Esnaf emekli aylığını yükseltmek için kazancın yani brüt maaşın yüksek olması önemlidir. Yatırılan primin artması, emekli aylığını artırır. Bağ-Kur'lu olanların asgari ücretin yüzde 32'sinin 7.5 katına kadar prim ödeme imkanı bulunmaktadır.

Emeklilik Başvurusunda Bakmakla Yükümlü Olunan Kişi Sayısı:

Emeklilik dilekçesi verirken, bakmakla yükümlü olunan kişi hanesine çocuk sayısı ve eş bilgilerinin eklenmesi gereklidir. Bakmakla yükümlü olunan kişi sayısı, emekli aylığını etkileyen faktörlerden biridir.

Bu sorulara verilen detaylı yanıtlar, emeklilik süreçleri, aylık hakları ve ödeme koşulları hakkında bilgi sahibi olmayı amaçlamaktadır. Bu konulara dair doğru bilgilerle hareket etmek, bireylerin emeklilik dönemlerini daha etkin bir şekilde planlamalarına yardımcı olabilir.