Diyaliz bölümü ilk olarak 1993 yılında Ege Üniversitesi’nde açıldı ve ilk mezunlarını 1995 yılında vermiştir. Mezun sayımız yaklaşık 19bin iken, sertifikalı hemşire sayısı 11000dir. Yaklaşık 6000i diyalizde çalışmaktadır. Hemşire dışında att,ebe vb. unvana sahip şu an da mevcut çalışan 1000 civarında tabip dışı sertifikalı sağlık personeli bulunmaktadır. Günümüzde kamuda görev yapan diyaliz teknikeri sayısı ise 900 civarındadır. Oysaki diyaliz teknikerleri 2014 yılındaki görev tanımında HD ünitelerindeki tüm yetkilere sahip olmuştur. 2019 yılı itibariye HD hasta sayısı 60.643,PD hasta sayısı ise 3.192’dir. Makine sayısı ise 17.481'dir. Türkiye’de bulunan diyaliz merkezi sayısı ise 882'dir. 325i özel diyaliz merkezlerinde,502si sağlık bakanlığı hastanelerinde,55i ise üniversite hastanelerindedir. Mevcut 47 üniversitede diyaliz teknikerliği bölümü bulunmaktadır. 2019’da 3319 diyaliz kontenjanı açılmıştır.

Sağlık Bakanlığı geçmiş yıllarda Diyaliz servislerinde yaşanan, sağlık personeli sıkıntısından dolayı Hemşire ünvanı olan kişilere Diyaliz Sertifikası alarak çalışma imkanı vermiştir. 1 Mart 2019 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Diyaliz Yönetmeliği ile geçmiş yıllarda hemşirelere verilen sertifikasyon uygulaması durdurulmuştur. Sağlık Bakanımız Fahrettin Koca yaptığı açıklama ile Diyaliz Teknikerlerinin istihdam sorununun çözüleceğini belirtti. Mevcut çalışan hemşirelerin hakları korunduğu için, tam olarak istihdam sağlanamayacaktır. Yeni yönetmeliğe göre Diyaliz Teknikerleri, periton diyaliz alanında çalışabilmesi için periton diyaliz sertifikası bulunma şartı getirilmiştir. Oysa ki 2 yıl boyunca alınan eğitim içerisinde periton diyaliz, teorik ve uygulamalı eğitimlerle verilmektedir.

2019 yılında yayınlanan yeni Diyaliz Yönetmeliğine göre 1 yıl boyunca diyaliz ünitelerinde sertifikasız hemşire çalışabilir ibaresi gelmiştir. Yeni Diyaliz Yönetmeliğine göre 1 Mart 2020 den sonra artık hiçbir yerde sertifikasız sağlık personeli çalışamayacak. Fakat 2019 da yapılan 29.687 lik sayının ilk alımında 85 , ikinci alımında ise 89 kadro sayısı verildi. Hala hem özel hem de kamu ve üniversite hastanelerinde 1000den fazla sertifikasız sağlık personeli çalışmaktadır. 1 Mart 2020den sonra sertifikasız çalışan sağlık personellerinin yerine kimler çalıştırılacak?

Haziran 2019 da Daire Başkanı Murat Öztürk tarafından ,yeni Diyaliz Yönetmeliğine göre ; ‘’Diyaliz hemşireliği sertifika programları sonlandırılmış olup, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sadece sertifika almış geçerli diyaliz hemşireliği sertifikası olan hemşirelerin tüm hakları korunmuştur. Diyaliz merkezleri ve ünitelerinde hemodiyaliz uygulaması için sertifikalı hemşireler ve diyaliz teknikerleri; periton diyalizi için ise periton diyalizi sertifikalı hemşireler ve diyaliz teknikerleri tabip dışı sağlık personeli olarak görevlendirilebilmekte, Acil Tıp Teknisyenleri ruhsata esas personel olarak çalıştırılamamaktadır.’’ Yazısı yayınlanmıştır. Bu genelgeden sonra diyaliz ünitelerinde çalışan Acil Tıp Teknisyenleri ünitelerde artık çalışamayacağı için, yerlerine diyaliz teknikerleri alındı. Fakat 24 Eylül 2019 da yayınlanan Diyaliz Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Olan Yönetmelikte ‘’1.3.2019 tarihinden önce diyaliz sertifikası almış ve geçerli sertifikası bulunan tabip dışı sağlık meslek mensupları diyaliz hizmetlerinde görevlendirilebilir. Bu sağlık meslek mensuplarının resertifikasyon hakları saklıdır.’’ İbaresi geldiği için ATTlerin yerine gelen diyaliz teknikerleri işten çıkarılmıştır. Bu yönetmelik değişikliği bizleri oldukça mağdur etmiştir.

Yönetmelik değişikliği ile Diyaliz Ünitelerinde ve Merkezlerinde staj yapan çoğu Diyaliz Teknikeri öğrencilerine hemşireler tarafından bir karar alınarak sahada , stajda diyalize yönelik eğitim verilmemektedir. Aynı şekilde diyalizde mevcut çalışan Diyaliz Teknikerlerine mobing uygulanmaktadır.

Diyaliz Teknikerleri olarak, gerek kamu hastanelerinde gerekse özel hastaneler de çalışmak için yeterli sayıya ulaştığımız apaçık ortadır. Hemşirelerin kendi birimlerine çekilerek birimlerdeki hemşire ihtiyacının giderilmesi daha uygun olacaktır. İşin asıl sahibi olan bizlerin Kamu Hastanelerinde görev almak üzere yeterli atama kontenjanlarına sahip olmasını ve bu sorunlarımızın çözülmesini umut ediyoruz.

KAMUBULTENİ.COM  | ANKARA