Kripto Paralarla İlgili Araştırma Önergesi TBMM'de

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta'nın kripto para düzenlemeleriyle ilgili yayımlanan yeni karara ilişkin Meclis Araştırma Önergesi TBMM'de...

Kripto Paralarla İlgili Araştırma Önergesi TBMM'de

Erhan Usta ve 19 İYİ Partili milletvekilinin imzasını taşıyan Meclis Araştırma Önergesinde, Resmi Gazete'de yayımlanan, Kripto varlıkların ödemelerde yasaklanmasıyla ilgili kararın gözden geçirilmesi talep ediliyor. Erhan Usta, ilgili teklifinin gerekçesinde şu ifadeleri kullandı: 

16 Nisan 2021 Cuma tarihli ve 31456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ödemelerde
Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik”in 3 üncü maddesi uyarınca, kripto
varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacağı, ödemelerde doğrudan
veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacağı hüküm altına alınmıştır. Ek
olarak, bahse konu Yönetmelik’in 4 üncü madde ile ödeme hizmeti sağlayıcılarının, ödeme
hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya
dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremeyeceği, bu tür iş modellerine
ilişkin herhangi bir hizmet sunamayacağı, ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto
varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu
platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyeceği öngörülmüştür. Normlar
hiyerarşisi uyarınca çıkarılan yönetmelikler Anayasa’ya ve kanuna aykırı olamaz. Ne var ki,
bahse konu düzenleme Anayasa’nın “Çalışma ve Sözleşme Hürriyeti”ni düzenleyen 48 inci
maddesine aykırılık teşkil etmektedir. İlgili hükmün ikinci fıkrası uyarınca, herkes, dilediği
alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Benzer şekilde, 6098 sayılı Türk Borçlar
Kanunu’nun “Sözleşme Özgürlüğü” başlıklı maddesi uyarınca Taraflar, bir sözleşmenin
içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler. Bahse konu hükme
getirilen en önemli kısıtlama aynı kanunun 27 inci maddesi uhdesindedir. 27 inci maddenin
birinci fıkrası kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı
veya konusu imkânsız olan sözleşmelerin kesin olarak hükümsüz olduğu belirtilmiştir. Kripto
varlıklara ilişkin düzenleme içeren Yönetmelik, Anayasa’nın 48 inci ve Türk Borçlar
Kanunu’nun 26 ncı maddesi ile güvence altına alınmış sözleşme hürriyetine aykırılık teşkil
etmektedir. Zira, kripto varlıkların kullanılması konusunda karşılıklı mutabakata varılan bir
sözleşmenin Türk Borçlar Kanunu’nun 27 inci maddesinde sayılan hükümsüzlüğe ilişkin
hususlar ile ilişkili olduğunu söylemek mümkün değildir.
Bu kapsamda, bahse konu Yönetmelik sözleşme taraflarının anayasal güvencelere
aykırılık teşkil ettiği aşikârdır. Eğer Anayasal güvence altına alınmış hak ve özgürlüklere ilişkin
bir kısıtlama getirilecekse de bu kısıtlamanın kanun ile getirilmesi gerekmektedir. İlgili
Yönetmelik Anayasa’da tanınmış hak ve özgürlükleri ihlal etmesi nedeniyle hukuka aykırıdır.
Tüm bu hususlara ek olarak, sözleşme hürriyetinin keyfi olarak çıkarmış olduğu bir yönetmelik
ile kısıtlanması AK Parti iktidarının otoriter, müdahaleci ve kısıtlamacı eğilimlerinin bir
tezahürü niteliğindedir. Dünya üzerinde kripto varlıkların alım-satımlarda yasaklanmış olduğu
ülkeler incelendiğinde bu gibi düzenlemelerin Cezayir, Mısır, Irak, Vietnam, Pakistan vb.
ülkelerde hayata geçirildiği gözlemlenmektedir. Bu kapsamda iktidarın yapması gereken çağın
gereklerine ayak uydurmak ve ayak uydurmayı kolaylaştırıcı düzenlemeleri hayata geçirmektir.
Kripto varlıkların kullanılmasına ilişkin kısıtlamaların vergi hukuku, kara paranın aklanmasının
önlenmesi ve terörle mücadele gibi hususları düzenleyen mevzuatlarda yer alması ihtimal
dâhilinde olsa da iktidar partisinin yasaklamayı anayasal güvencelere zarar verecek şekilde ve
bir Yönetmelik vasıtasıyla gerçekleştirmesi aleni bir şekilde hukuka aykırıdır. Dünya
üzerindeki diğer örnekler incelendiğinde, Kanada kripto varlıkların kullanımına izin vermekte,
Fransa geniş çaplı bir düzenleme yapılması gerekliliğini ileri sürmekte, Alman Finansal
Denetim Otoritesi kripto varlıkları birer finansal enstrüman olarak değerlendirmektedir. Pek
çok ülke çeşitli riskleri barındırdığını belirtmekle birlikte konunun regüle edilmesi gerekliliğini
vurgulamaktadır.
Bu kapsamda, iktidarın günümüz gelişmeleri ile bağdaşmayan ve Anayasal güvence
altına alınmış sözleşme hürriyetine aykırı düzenlemesinin hukuka aykırılığı, kripto varlıkların
statüsüne ilişkin kapsamlı, çağın gerekleriyle uyumlu ve özgürlükçü bir regülasyonun yapılması
gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu doğrultuda, Anayasa’nın 98’inci,Türkiye Büyük Millet
Meclisi İçtüzüğü’nün 104 üncü ve 105 inci maddeleri gereğince konuya ilişkin detaylı bir
araştırma yapılması amacıyla Meclis Araştırması açılması konusunda gereğini arz ederiz.