Zorunlu Eğitim Kısalıyor mu? Yüz Binlerce Lise Öğretmenini Bekleyen Büyük Risk
Milli Eğitim Bakanlığı'nın zorunlu eğitimi 10 veya 9 yıla indirme planı, eğitim camiasında endişe yarattı. Bu değişiklikle birlikte yüz binlerce lise öğretmeninin 'norm fazlası' olma riski bulunuyor. İşte tartışılan yeni formüller ve etkilenecek branşlar.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 12 yıllık zorunlu eğitim sisteminde köklü bir değişikliğe gitmeye hazırlanıyor. Gündeme gelen yeni formüller, lise eğitim süresini kısaltmayı öngörüyor. Bu durum, Türkiye genelindeki yaklaşık 400 bin lise öğretmeninin 'norm fazlası' konumuna düşme riskini beraberinde getiriyor. Norm fazlası olmak, bir öğretmenin görev yaptığı okulda yeterli ders saati bulamaması ve başka bir eğitim kurumuna atanması anlamına geliyor.
Eğitim sistemi için masada iki temel formül bulunuyor. İlk formül olan '2+2' modeline göre zorunlu eğitim 10 yıla indirilecek ve lisenin son iki yılı (11. ve 12. sınıflar) isteğe bağlı olacak. İkinci formül olan '3+1' modelinde ise zorunlu eğitim 9 yıla düşürülerek sadece üniversiteye gitmek isteyen öğrenciler için 12. sınıf seçmeli hale getirilecek.
Türkiye, benzer bir süreci 2012 yılında '4+4+4' sistemine geçişte yaşamıştı. O dönemde ilkokul süresinin beş yıldan dört yıla indirilmesi, sınıf öğretmenlerinin yaklaşık yüzde 20'sinin norm fazlası olmasına yol açmıştı. Şimdi ise benzer bir senaryonun lise branş öğretmenleri için tekrarlanmasından endişe ediliyor. Lise eğitim süresinin kısalması, branş derslerine olan ihtiyacı doğrudan azaltacağı için çok sayıda öğretmenin geleceği belirsizliğe sürüklenebilir.
Bu riski artıran bir diğer gelişme ise akşam liselerinin kademeli olarak kapatılması kararı oldu. MEB'in yeni yönetmeliğine göre, 2026-2027 eğitim yılından itibaren akşam liselerine yeni öğrenci kaydı alınmayacak ve mevcut öğrencilerin mezuniyetiyle bu okullar tamamen kapanacak.
Zorunlu eğitim süresinin kısaltılması halinde, lise müfredatının temelini oluşturan birçok branşın doğrudan etkilenmesi bekleniyor. Bu branşlar arasında Türk Dili ve Edebiyatı, Lise Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Tarih, Coğrafya, Felsefe ve Lise Meslek Dersleri gibi alanlar yer alıyor.