Türkiye'nin dört bir yanında devam eden TOKİ sosyal konut projeleriyle ev sahibi olan binlerce vatandaşın aklındaki en önemli sorulardan biri de şu: "Bu evi kiraya verebilir miyim?" TOKİ konutları, öncelikli olarak barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla üretildiği için bu konuda katı kurallar bulunuyor. İşte TOKİ evlerinin kiralanmasına ilişkin bilinmesi gereken tüm detaylar.

Temel Kural: İkamet Etme Zorunluluğu

TOKİ ile imzalanan satış sözleşmelerinin temelinde, hak sahibinin satın aldığı konutta bizzat kendisinin ve ailesinin ikamet etmesi şartı yatar. Sosyal devlet ilkesi gereği, bu konutların yatırım aracına dönüşmesini engellemek ve gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlamak hedeflenir. Özellikle alt gelir grubuna yönelik projelerde bu kural tavizsiz bir şekilde uygulanmaktadır.

Borç Bitmeden Kiraya Vermek Mümkün mü?

En çok merak edilen konu, taksitleri devam eden bir TOKİ evinin kiraya verilip verilemeyeceğidir. Alt gelir grubu projeleri için bu sorunun cevabı net bir şekilde "hayır"dır. Sözleşmeye göre, borç tamamen bitene kadar hak sahibinin konutta fiilen oturması zorunludur. TOKİ tarafından yapılan denetimlerde evde hak sahibinin yaşamadığının tespit edilmesi, ciddi yaptırımları beraberinde getirir. Bu durum, sözleşmenin tek taraflı olarak feshedilmesine ve konutun elinizden alınmasına neden olabilir.

Standart Konutlarda Kiralama Serbest mi?

TOKİ'nin sosyal konut niteliği taşımayan ve daha yüksek gelir grubuna hitap eden "standart konut" projelerinde ise kiralama koşulları farklılık gösterebilir. Bu tür projelerde bazen kiralama serbest bırakılsa da bu durum projenin sözleşmesine bağlıdır. Kiraya vermeden önce mutlaka kendi projenize ait sözleşmeyi dikkatle incelemeli ve gerekirse TOKİ idaresinden yazılı onay almalısınız. Aksi takdirde yine sözleşme ihlali riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.

Kiralama Yasağının İstisnai Durumları Var mı?

Genel kural katı olsa da bazı özel ve zorunlu durumlarda TOKİ, geçici süreliğine kiraya verme izni tanıyabilmektedir. Ancak bu istisnalar oldukça sınırlıdır ve mutlaka TOKİ'nin yazılı onayına tabidir. Örneğin; hak sahibinin işi nedeniyle başka bir şehre tayininin çıkması veya ciddi bir sağlık sorunu yaşaması gibi belgelerle ispatlanabilen durumlarda, idarenin onayıyla geçici kiralama yapılabilir.

TOKİ Evi Ne Zaman Özgürce Kiralanabilir?

Bir TOKİ konutunu herhangi bir kısıtlama olmadan, serbest bir gayrimenkul gibi kiraya verebilmek için iki temel şartın yerine getirilmesi gerekir:

1. Konutun TOKİ'ye olan tüm borcunun eksiksiz bir şekilde ödenmiş olması.
2. Borç bittikten sonra tapu üzerindeki "satılamaz" veya "kiralanamaz" gibi şerhlerin kaldırılması.

Bu iki aşama tamamlandıktan sonra mülk tamamen size ait olur ve dilediğiniz gibi kiraya verebilir ya da satabilirsiniz.

TOKİ'nin Doğrudan Kiralık Konutları

Unutulmaması gereken bir diğer model ise TOKİ'nin satışını yapmadığı, mülkiyeti kendisinde kalarak doğrudan kiraya verdiği projelerdir. Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde hayata geçirilen bu modelde, vatandaşlar kiracı olarak evlerde oturur. Bu konutların başka birine kiralanması (alt kiralama) ise kesinlikle yasaktır ve tespiti halinde sözleşme derhal feshedilir.