Öğretmenin Alım Gücü Dramı: Emekli İkramiyesi Ev Yerine Oda Alabiliyor
Türkiye'de bir öğretmenin emekli ikramiyesi son 15 yılda rekor seviyede eridi. 2010 yılında küçük bir ev alabilen ikramiye, 2025'te ise ancak bir oda almaya yetiyor. İşte alım gücündeki şok düşüşün rakamlarla analizi.
Emekli öğretmenlerin 25 yıllık hizmetlerinin karşılığı olan ikramiyeleri, özellikle son yıllarda konut ve otomobil fiyatları karşısında adeta buharlaştı. Yapılan bir analiz, 2010 yılında ikramiyesiyle mütevazı bir ev alabilen bir öğretmenin, 2025 yılında aynı parayla sadece bir oda satın alabildiğini ortaya koydu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine dayanan çalışma, emekli ikramiyesindeki en büyük erimenin konut piyasasında yaşandığını gözler önüne seriyor.
2010 Yılında Durum:
Ortalama emekli öğretmen ikramiyesi 35.786 TL iken, Türkiye genelinde ortalama konut metrekare fiyatı 1.042 TL seviyesindeydi. Bu rakamlarla bir öğretmen, ikramiyesiyle yaklaşık 34 metrekarelik bir yaşam alanı satın alabiliyordu.
2025 Yılı Projeksiyonu:
Ortalama emekli öğretmen ikramiyesinin 1 milyon 24 bin 721 TL'ye ulaşması beklenirken, konut metrekare fiyatının 42.557 TL olacağı öngörülüyor. Bu durumda, emekli bir öğretmenin alabileceği alan sadece 24 metrekareye düşüyor.
15 Yılda 10 Metrekarelik Kayıp
Bu tablo, 15 yıllık süreçte emekli bir öğretmenin alım gücünde tam 10 metrekarelik bir kayıp yaşadığını gösteriyor. Başka bir deyişle, bir zamanlar daire alabilen ikramiye, artık sadece bir oda büyüklüğünde bir alana denk geliyor.
Otomobil Almak da Hayal Oldu
Alım gücündeki düşüş sadece konutla sınırlı değil. 2015 yılında 56 bin TL'lik ikramiye ile sıfır kilometre bir otomobilin tamamı alınabilirken, 2025'te aynı ikramiyenin bir otomobilin sadece %51'ini karşılayabildiği görülüyor. Bu da 10 yılda "yarım araba" kaybı anlamına geliyor.
Asgari Ücret Karşısında Göreceli Korunma Aldatıcı
İlginç bir şekilde, emekli ikramiyesi asgari ücret karşısındaki değerini büyük ölçüde korudu. 2010'da asgari ücretin 47 katı olan ikramiye, 2025'te 46 katı seviyesinde kalıyor. Ancak uzmanlar, bu durumun barınma ve ulaşım gibi temel ihtiyaçlardaki devasa reel kaybı gizlediğini belirtiyor.
Ekonomi uzmanları, bu durumu "sessiz fakirleşme" olarak nitelendiriyor. Uzmanlar, "İkramiyeler rakamsal olarak artsa da reel alım gücü hızla eriyor. Bu, öğretmenlerin emeklilik hayallerinin bir oda kadar küçüldüğünün en acı göstergesidir" yorumunu yapıyor.