Mısır’daki antik mezar kazılarında, arkeologlar birçok tarihi eserin yanı sıra, içi bal dolu kaplar bulduklarında büyük bir şaşkınlık yaşadılar. Bu kaplardaki balın, 3000 yıl boyunca bozulmadan kalabilmiş olması, insanların kafasında “balın raf ömrü nedir”, “bal bozulabilir mi” gibi soruları beraberinde getirdi. Şimdi, “balın raf ömrü var mıdır”, “bal neden bozulmaz”, “raf ömrü etiketi bal için neden kullanılır” ve “bal nasıl muhafaza edilir” gibi soruların cevaplarını inceleyelim.

Antik Mısır’da, ahirete geçişin daha rahat olacağına inananlar, mezarlarına bal kavanozları koyarlardı. Bu kavanozlar, binlerce yıl sonra dahi mükemmel durumda bulunarak, “balın son kullanma tarihi olup olmadığı” sorusunu gündeme getirdi. Cevap ise net: Balın son kullanma tarihi yoktur. Gerçek bal, zamanla renginin koyulaşması, bulanıklaşması veya kristalleşmesi gibi değişiklikler gösterebilir, ancak bu durumlar balın bozulduğu anlamına gelmez.

BAL BOZULUR MU?

Bal, genellikle dayanıklı bir gıda maddesi olsa da, nemle temas ettiğinde bozulabilir. Nemli ortamlarda balın fermente olup bozulması kaçınılmazdır ve bu, kötü koku, ekşi bir lezzet ve küf oluşumu ile kendini gösterir.

Balın çeşitleri kadar, zamanla nasıl değiştiği de farklılık gösterir. Doğal antioksidanlar ve besin değerleri işleme sürecinde azalır; bu nedenle, ham bal veya petek bal gibi daha az işlenmiş bal türleri zamanla kristalleşebilir ve rengi koyulaşabilir. Buna karşılık, işlenmiş bal türleri daha uzun süre berraklığını koruyabilir.

BALIN SON KULLANMA TARİHİ Mİ VAR?

Binlerce yıl boyunca, özellikle Eski Mısır’da tıbbi bir malzeme olarak kullanılan bal, asidik bir pH değerine ve çok düşük bir nem oranına sahip doğal bir şekerdir. Bu özellikleri sayesinde, dış etkenlere maruz kalmadıkça mikroorganizma barındırmaz ve bozulmaz. Gerçek balın, son kullanma tarihi geçse bile bozulmadığı bilinir, bu yüzden aslında son kullanma tarihi etiketine gerek yoktur. Süpermarketlerde satılan balların üzerindeki son kullanma tarihleri, ürünün tazeliğini ifade etmek amacıyla yer alır. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, bal fermente olmadıkça güvenle tüketilebilir.

Balın tazeliğini koruması için, onu hava almayan bir cam kavanozda muhafaza etmek önemlidir. Güneş ışığının direkt etkisinden uzak, serin ve kuru bir yerde, tercihen loş bir ortamda balınızı saklayın. Böylece bal, dış etkenlerden korunmuş olur ve uzun süre bozulmadan kalabilir.