'Oh yes' İfadesiyle Dikkatleri Üzerine Çekmişti

Süleyman Demirel'in 1979 yılında BBC'ye verdiği ve rakiplerini 'evet, kesinlikle' sözleriyle eleştirdiği röportaj, sosyal medyada uzun süredir konuşuluyor. Ancak merak edilen bir nokta var: Demirel'in bu kadar akıcı İngilizcesi nasıl oldu?

'Oh yes' İfadesiyle Dikkatleri Üzerine Çekmişti

- Hiçbir şey çıkmayacak. Biraz daha konuşacak. O (Ecevit) bitti. Bana göre, ülkeye göre, halka göre o bitti.

- Onun (Ecevit’in) bittiğini mi söylüyorsunuz?

- Ohhh yesss (ohh evet) kesinlikle.

Bu diyalog sosyal medyada günlerdir gündem. Eski Cumhurbaşkanı ve Başbakan Süleyman Demirel’in BBC’ye 1979 yılında verdiği bu röportaja damga vuran Demirel’in akıcı ve büyük bir özgüvenle kullandığı İngilizcesi oldu. Özellikle de ‘’oh yes’’ sözleri sosyal medyada çok paylaşıldı.

ÇOBANDAN CUMHURBAŞKANI YAPAN CUMHURİYET

Peki Türk siyasetine Ispartalı Çoban Sülü olarak damga vuran Demirel’in akıcı İngilizcesinin sırrı neydi? Tek kelimeyle cevap: Cumhuriyet’in eşitlikçi eğitim sistemi.

Genç nesiller pek hatırlamasa da, Demirel’in Isparta’nın İslamköy’ünden çıkan bir Cumhuriyet mühendisi olarak siyaset basamaklarını hızla tırmanması, aslında siyaset dünyamızın en önemli başarı hikayelerinden biri. Siyaseten seveni de yereni de çok olsa da, köylülükten gelen bir Cumhuriyet çocuğunun Çankaya Köşkü’ne uzanan hikayesindeki başarıyı kimse yadsımadı.

ABD’YE GİTTİ, YABANCI MÜHENDİSLERLE ÇALIŞTI

Her başarı hikayesi gibi, onunki de tesadüf değildi.

Çocukluğunda çobanlık yapaan Demirel, ilköğrenimini doğduğu köyde, ortaokul ve liseyi Isparta, Muğla ve Afyonkarahisar'da bitirdi.1949'da İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesinden inşaat yüksek mühendisi olarak mezun oldu. Bir yıl sonra Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğünde çalışmaya başladı. Sulama ve elektrik konularında araştırma yapmak için ABD’ye gönderildi. Üniversitede temellerini attığı İngilizcesini burada profesyonel seviyeye getirdi.

Türkiye'ye dönüşünde, 1953 yılında Seyhan Barajı inşaatı başladığında proje mühendisi iken Başbakan Adnan Menderes'in dikkatini çekti.

1955 yılında DSİ Genel Müdürlüğü görevine getirildi. Bu arada Eisenhower Vakfının onu bursiyer olarak seçmesiyle yeniden ABD'ye gitti. Dönüşte askerliğini yaptı ve memuriyetten ayrıldı. 60’lı yılların başında serbest mühendis olarak pek çok projede yabancılarla çalıştı.

Aynı zamanda ODTÜ’DE inşaat mühendisliği alanında dersler verdi. Boğaziçi Köprüsü'nün ilk projesini hazırlayan ABD'nin uluslararası mühendislik ve müteahhitlik firması Morrison Knudsen Inc.in Türkiye temsilciliğini üstlendi.

Uzun lafın kısası, Demirel, siyasete atılmadan önceki mühendislik ve memurluk kariyeri boyunca, kendini geliştirmek üzere devlet tarafından yurtdışına gönderildi, gerek devlet gerekse de özel projelerde yabancılarla yakından çalıştı. Akıcı ve özgüvenli İngilizcesinin sırrı işte bu Cumhuriyet formasyonunda.