ABD'den yaptırım hamlesi.

Amerika Kongresi'nin son şeklini verdiği 2021 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası taslağına S400 alımı nedeniyle Türkiye'ye yaptırım uygulanmasını zorunlu kılan maddeler eklendi. Cumhuriyetçi ve Demokrat Temsilciler Meclisi 'nin üyesi olan bürokratların hazırladığı ve Senatörlerin üzerinde uzun süredir sürdürdüğü görüşmeler tamamlandı. Söz konusu tasarıda Almanya'dan Amerika askerlerinin çekilmesine karşı çıkılırken, adı ırkçılık ve kölelik ile anılan Amerikalı komutanların isimlerinin askeri üslerden silinmemesi tekliflerini içeriyor.

YAPTIRIM MESELESİ

Şuanda Temsilciler Meclisi'nde olan 2021 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası taslağında Türkiye'nin Rusya'dan aldığı S-400 savunma sistemleri satın alması CAATSA yaptırımların göre 'ciddi bir işlem' olarak nitelendirildi. Söz konusu taslağa bakıldığında , "Türkiye'nin S-400 satın alması CAATSA'ya göre ciddi bir işlem. Bu taslağın yasalaşmasın takiben 30 günü geçmeyecek şekilde, ABD Başkan'ı CAATSA'nın 235. maddesine göre 5 ya da daha fazla yaptırım uygulamalı. Yaptırımların uygulandıktan sonra kaldırılması için, Türkiye hükümeti ya da hükümet adına hareket edenler S-400 sistemi ya da bu sistemin yeni bir modelinin Türkiye içinde operasyonel olmadığını kanıtlamalı." ifadelerine yer verildi. 

VAATSA NEDİR? KİMLERE YAPTIRIM UYGULANIYOR?

Amerika, kendi kurallarına karşı olan ülkelere karşı yaptırım yasası hazırladı. Amerika'nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası adı ile bilinen CAATSA, ABD’nin güvenliğine tehdit olarak değerlendirilen İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye karşı uyguladığı yaptırımları içeriyor. 

Yasanın 231’inci maddesine göre Rusya ile savunma ve istihbarat alanlarında çalışan kişilere karşı da yaptırımlar alınacağı belirtiliyor. Yaptırımlar bu alanda Rusya Federasyonu için veya onun adına çalışan kişilerle bilerek ‘önemli işlem’ yapan gerçek ve tüzel kişileri de kapsıyor.

60 GÜN İÇİNDE

Söz konusu maddenin (d) fıkrası kapsamında yasanın yürürlüğe girmesinden sonra 60 gün içinde Amerika Başkanı, Rusya Federasyonu için veya onun adına çalışan kişileri belirlemesi gerekiyor. Bu kapsamda ilk defa 27 Ekim 2017’de belirlenen listeye daha sonra çeşitli eklemeler de yapılmış.

TRUMP'IN ONAYLAMAMA İNİSİYATİFİ VAR

ABD 'nin mevcut başkanı hala Trump. Önümüzdeki ay devir teslim töreni yapılacak ve Biden göreve başlayacak. Ancak yasayı şuan onaylayacak merci Trump. Trump'ın bu yasayı onaylamama inisiyatifi var. Ancak Trump veto ederse askerlerin maaşları da ödenmeyecek.

Türkiye’nin Rus yapımı S-400’leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya ile önemli bir işlem olarak kabul edildiği ve NDAA’nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye’de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.

Tasarıda, başkanın CAATSA kapsamında belirtilen 12 maddeden en az 5’ini uygulaması, yaptırımların "ithal edilen malları" kapsamaması istendi. Bu mallar da "doğal, ya da insan eliyle yapılmış maddeler, imal edilmiş erzak ve bunlara ilişkin denetim ekipmanı" şeklinde sıralandı.

YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI ŞARTI

Yaptırımların kaldırılmasının şartı ise şu şekilde:

 “Başkan yaptırım uyguladıktan sonra bir yıl içinde Kongrenin gerekli komitelerine, Türkiye’nin veya yaptırım uygulanan kişilerin artık S-400’leri veya bunların yerine herhangi bir Rus sistemini uhdesinde bulundurmadığını, Türk topraklarında Rus hükümeti veya şirketleri adına herhangi bir Rusya vatandaşının S-400’leri çalıştırmadığını teyit ettikten sonra; Türkiye’den Türk Hükümetinin veya hükümet adına başka bir tarafın S-400 veya onun yerini alabilecek bir sistemi tekrar edinmek için CAATSA’nın 231’inci bölümünün kapsamına girecek herhangi bir faaliyete girmeyeceğine dair taahhüt aldıktan sonra yaptırımları kaldırabilir”