Deprem Karşı Alınabilecek Önlemlerin Araştırma Komisyonu Başkanı AK Parti Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu, “1999 öncesinde inşa edilmiş olan bin 589 kamu yapısının (okul, hastane, sağlık ocağı, idari bina, yurt, sosyal hizmet vb.) bin 201’i güçlendirilmiş veya yeniden inşa edilmiştir. Sağlam olan veya diğer kuruluşlar tarafından tamamlanan 127 bina ile birlikte İstanbul’da toplam bin 384 kamu binası depreme karşı güvenli hale getirilmiştir” dedi.

Uncuoğlu, TBMM’de basın toplantısı düzenleyerek, Depreme Karşı Alınabilecek Önlemlerin ve Depremlerin Zararlarının En Aza İndirilmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu raporuna ilişkin bilgi verdi. Uncuoğlu, raporda yer alan bilgilere göre, “Türkiye’de 1900-2020 yılları arasında kayıtlara geçen, can kaybına veya hasara neden olan 250 civarında büyük deprem meydana gelmiş, bu depremlerde 87 bin 811 kişi hayatını kaybetmiştir. Türkiye ve yakın çevresinde, her yıl irili ufaklı ortalama 25 bin civarında deprem meydana gelmektedir. AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı verilerine göre 2020 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 44 artışla toplam 33 bin 821 deprem meydana gelmiştir. Ülkemizde her an önemli bir deprem olma ihtimali oldukça yüksektir. Bilinen bu gerçekler, ülkemiz için deprem risklerinin azaltılmasına yönelik gerekli tedbirlerin bir an önce alınmasını zaruri kılmaktadır” ifadelerini kullandı.

Uncuoğlu, yapı stokunun ve hasar görebilirliklerinin değerlendirildiğini belirterek, “Bina envanterine ilişkin veriler, TÜİK tarafından 2000 yılı öncesi için 2000 Yılı Bina Sayımı sonuçlarına ve 2000 yılı sonrası için ise Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanım İzin Belgesi sayılarına dayalı olarak belirlenmektedir. Buna göre ülkemizde, yüzde 79,5’i (7 milyon 838 bin 675 bina) 2000 yılı öncesi yapılmış olmak üzere toplam 9 milyon 859 bin 771 bina bulunmaktadır. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce çalışmaları devam etmekte olan Mekânsal Adres Kayıt Sistemi (MAKS) güncel kayıtlı bina sayısı 9 milyon 577 bin 25 olarak verilmiştir. Ayrıca, 538 bin 781 binanın bilgisi MAKS yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında üretilmiş olup henüz sisteme entegre edilememiştir. Yapı stoku zaman içerisinde nüfus artışı ve kentleşmeye bağlı olarak sürekli bir artış göstermektedir. Mevcut binaların yüzde 16’sı 1970’li, yüzde 22’si 80’li, yüzde 24’ü 90’lı yıllarda yapılmış iken yaklaşık yüzde 21’i ise 2000 yılı sonrasında inşa edilmiştir. Hasar görebilirliği yüksek olan 2000 yılı öncesi binalar, yapı stokunun yaklaşık yüzde 80’ini teşkil etmektedir. Ülkemizde hasar görebilirliği yüksek olduğu değerlendirilen 6.7 milyon bağımsız bölümün 20 yıl içerisinde dönüştürülmesi hedeflenmektedir” diye konuştu.

Uncuoğlu şöyle konuştu:

“Türkiye genelinde 213 bin 533 riskli yapı tespiti yapılmış, bunların yüzde 87,23’ünü teşkil eden 186 bin 275 binanın yıkımı gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 2 bin 97 riskli binanın tespiti idarece resen yapılmış olup, bu yapılardan bin 211’inin yıkımı gerçekleştirilmiştir. Binaların iyileştirilmesi ve dönüşümü kapsamında, 2002 yılından sonra ortaya konulan acil eylem planları doğrultusunda TOKİ tarafından yaklaşık bir milyon konut yapılmıştır. Konut projelerinin yanı sıra; okul, hastane, stadyum, millet bahçesi gibi projeler de hayata geçirilmiştir. Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında, yaklaşık 100 bin kentsel dönüşüm konutunun teslimi yapılmış ve 57 bin konutun üretimi ile 88 bin konutun projelendirme çalışması ise devam etmektedir.”

İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) hakkında bilgi veren Uncuoğlu, “İPKB (İstanbul Proje Koordinasyon Birimi) uluslararası finans kuruluşlarından hazine garantili kredi kullanılarak deprem hazırlık çalışmalarını ilgili kuruluşlarla iş birliği içinde yürüten bir proje uygulama birimidir. 2006-2025 dönemini kapsayan İSMEP projesine 2020 yılı sonu itibarıyla Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası, İslam Kalkınma Bankası ve Alman Kalkınma Bankası gibi kuruluşlardan 2,028 milyar Avro dış kredi sağlanmıştır. İSMEP çalışmaları kapsamında, 1999 öncesinde inşa edilmiş olan bin 589 kamu yapısının (okul, hastane, sağlık ocağı, idari bina, yurt, sosyal hizmet vb.) bin 201’i güçlendirilmiş veya yeniden inşa edilmiştir. Sağlam olan veya diğer kuruluşlar tarafından tamamlanan 127 bina ile birlikte İstanbul’da toplam bin 384 kamu binası depreme karşı güvenli hale getirilmiştir” değerlendirmesini yaptı.