Türkiye'deki ikinci el online binek ve hafif ticari araç pazarı, Nisan ayında yıllık bazda %9'luk bir azalışla 157.463 adet satışa işaret ediyor. Bir önceki aya kıyasla satışlarda %16'lık bir gerileme görülüyor. Geçen yılın son çeyreğinde yeni araçlar için yapılan promosyonların ardından, bu yılın başlarında yeni araç pazarında bir canlanma yaşandı. Ne var ki, ikinci el araç pazarındaki durgunluk devam ediyor.

Satış rakamlarındaki düşüşün ardında yatan sebepler neler olabilir? İkinci el otomobil piyasasında en çabuk alıcı bulan araç modelleri netleşti. İstanbul Oto Alım Satım Esnaf Derneği (İOASED) Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Ertemel, konu hakkında merak edilen detayları milliyet.com.tr ile paylaştı ve şunları söyledi:

"Türkiye ikinci el çevrim içi binek ve hafif ticari araç piyasası Nisan ayı verilerine göre yaklaşık 157.500 satış gerçekleşti. Bu alanda geçen yılın aynı dönemine oranla %9, bir önceki aya oranla ise %16’lık bir daralma kayda geçmiş oldu. Otomotiv piyasasında yaşanan genel daralma, sektör içerisindeki tüm satış kanallarında olduğu gibi online binek ve hafif ticari pazarında da negatif etkisini gösteriyor."

Otomobil Piyasasında Benzinli Araçların Yükselişi ve İkinci El Satış Hızındaki Değişimler

Otomobil piyasasının dinamikleri, aydan aya değişkenlik gösterse de, genel eğilimler belirgin bir şekilde ortaya çıkıyor. Benzinli araçlar, pazarın neredeyse %70'ini ele geçirerek, dizel araçların %15'lik payına karşı açık bir üstünlük sergiliyor. Bu durum, otomobil üreticilerinin son yıllarda dizel modellerden uzaklaşmasının bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, benzinli araçların tercih edilmesinde, bakım maliyetlerinin uygunluğu ve yakıt giderlerinin dengeli seviyelerde olması gibi faktörler etkili oluyor.

İkinci el otomobil piyasasında ise satış hızında dikkate değer bir gerileme gözlemleniyor. Birkaç ay öncesine kadar 60 güne kadar çıkan ortalama satış süresi, şimdilerde 45 güne düşmüş durumda. Önceki yılın 25 günlük ortalamasına kıyasla bu, satıcılar için beklentilerin altında bir performans anlamına geliyor. Ortalama satış süresinin bir ayı aşması, aylık ticari kredi maliyetleri ve genel giderler gibi faktörlerle birleştiğinde, sadece piyasa verilerini değil, aynı zamanda otomobil satıcılarını da olumsuz yönde etkiliyor. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Ertemel şu ifadeleri kullandı:

"Rakamlar aydan aya farklılık gösterse de genel tabloda benzinli araçlar neredeyse %70 pazar payına sahip. Buna karşın dizel araçların pazar payı ise %15 civarında. Bu noktada en büyük etken son yıllarda pek çok markanın dizel üretimine son vermesi. Öte yandan daha uygun bakım maliyetleri ve yakıt giderlerinin denk seviyelerde olması sebebiyle son yıllarda benzinli araçlar daha fazla tercih ediliyor.

Geçtiğimiz aylarda 60 güne kadar yükselen ikinci el ortalama otomobil satış hızı, 45 gün seviyesine gerilemiş durumda. Geçtiğimiz yıl bu 25 gün seviyesindeydi. Dolayısı ile 45 gün satış hızının beklentinin oldukça altında olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan ortalama satış hızının 1 aydan fazla olması aylık ticari kredi maliyetleri ve genel giderler gibi yüksek sermaye maliyetleri noktasında sadece piyasa verilerini değil, otomobil satıcısı meslektaşlarımızı da olumsuz etkileyebiliyor."

Türkiye Otomobil Pazarında Değişen Trendler ve İkinci El Piyasasının Geleceği

Türkiye'de otomobil tercihleri zaman içinde değişiklik gösterse de, bazı markalar istikrarlı bir şekilde popülerliğini koruyor. Fiat, Renault, Toyota, Ford ve Volkswagen gibi markalar, genel olarak en çok tercih edilenler arasında yer alıyor. Bu markalara ek olarak, Opel ve Nissan gibi diğer popüler markalar da sıralamada kendine yer buluyor. Ancak son yıllarda, Çin menşeli otomobil üreticileri pazarda dikkat çekici bir yükselişe imza atıyor. Özellikle Chery markası, kullanıcılar arasında giderek artan bir ilgiyle karşılaşıyor ve 2024 yılı aylık satış verilerinde ilk beş sıraya girmeyi başarıyor. Hem yeni hem de ikinci el otomobil piyasasında, bu markaların modelleri en hızlı satılanlar arasında yer alıyor. Örneğin, Fiat Egea'nın ortalama 39 gün gibi kısa bir sürede satılması, piyasadaki hızlı dönüşümü gözler önüne seriyor.

Piyasa analistleri, sıfır otomobil satışlarında Nisan ayından itibaren bir daralma beklentisi içindeyken, ikinci el piyasasında zaten mevcut olan daralmanın devam ettiğini gözlemliyor. Sıfır otomobillere olan talebin azalması, ikinci el piyasasına yönelik ilgiyi artırabilir ve yaz aylarında ikinci el satışlarında bir artış bekleniyor. Bu durum, otomobil satıcıları için hem fırsatlar hem de zorluklar yaratıyor.

Türkiye Otomobil Pazarında Nisan Ayı Daralması ve İkinci El Satışlardaki Artış Eğilimi

Türkiye otomobil pazarında Nisan ayı, sıfır otomobil satışlarında beklenenin üzerinde bir daralma gösterdi. Satış adetleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %25 oranında azalırken, ikinci el otomobil satışları ise sınırlı bir artış sergiledi. Bu durum, sektör analistlerinin öngörülerinin doğruluğunu test edecek olan Mayıs ve Haziran aylarının verileriyle netlik kazanacak. Eğer benzer eğilimler devam ederse, sıfır otomobil pazarındaki daralmanın yıl sonuna kadar sürmesi bekleniyor.

Yıl sonuna doğru gerçekleştirilecek kampanyaların piyasaya bir miktar canlılık getirmesi öngörülse de, önümüzdeki 4-5 aylık süreçte ikinci el otomobil satışlarında bir artış olması muhtemel. Ancak, bu dönemsel hareketliliklere rağmen, her iki pazarda da yıl genelinde %25 ila 30 arasında bir daralma öngörülüyor. Talebin düşük seyretmesi, fiyatları belirleyen temel faktörlerden biri olarak öne çıkarken, maliyetlerin yüksekliği nedeniyle otomobil fiyatlarında bir düşüş beklenmiyor. Enflasyon ve buna bağlı maliyet artışları, yıl içinde fiyatları etkileyebilir; ancak Ticaret Bakanlığı'nın aldığı tedbirler ve mevcut piyasa koşulları, herhangi bir fiyat artışının sınırlı kalmasını sağlayacak. Ertemel açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

"Bu noktada Nisan ayı sıfır otomobil satış adetlerinde %25 daralma yaşanırken, ikinci el otomobil satış adetlerinde sınırlı oranlarda artış söz konusu. Ancak öngörülerimizin doğruluğu noktasında kesin kanaat için Mayıs ve Haziran verileri belirleyici olacaktır.

Benzer veriler geldiği takdirde sıfır otomobilde daralmanın yıl sonuna kadar süreceğinden söz edebiliriz. Yıl sonu gerçekleştirilecek sene sonu kampanyaları ile bir miktar hareketlilik yaşanacaktır. Bu döneme kadar geçecek 4-5 aylık süreçte ise ikinci el satış adetlerinde artış görülebilir. Ancak dönemsel hareketlilikler yaşansa da her iki pazarda da %25 ila 30 oranında daralma öngörmekteyiz. Bu noktada düşük talep fiyatları belirleyen ana unsurlardan bir tanesi olacaktır. Talep düşük seyretse de maliyetler göz önünde bulundurulduğunda otomobil fiyatlarında düşüş beklemiyoruz. Öte yandan enflasyon ve bu sebebe bağlı maliyetler neticesinde sene içerisinde bir miktar artış yaşanabilir. Ancak düşük talep, Ticaret Bakanlığımızın aldığı etkili tedbirler ve mevcut koşullar itibarıyla fiyat artışları yaşansa dahi sınırlı oranlarda olacaktır."