TBMM'de toplanan komisyon, Türkiye'de hızla artan otizm spektrum bozukluğu vakalarını masaya yatırdı. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Mustafa Otrar, otizmdeki artış hızının "toplumsal tehdit boyutuna ulaştığını" belirterek endişe verici rakamları paylaştı.
Otrar'ın sunduğu verilere göre, yaklaşık 25 yıl önce 2.500 çocuktan birinde görülen otizm, günümüzde her 30 çocuktan birini etkiliyor. Bu dramatik artışın nedenlerinin tam olarak anlaşılamadığını vurgulayan Otrar, Türkiye'de her yıl ortalama 10 bin çocuğun otizm tanısı aldığını ifade etti.
MEB'in Güncel Özel Eğitim Verileri
Bakanlığın verilerine göre, Türkiye genelinde özel eğitim hizmetlerinden yararlanan öğrenci dağılımı şu şekilde:
• 428 bin öğrenci, kaynaştırma ve bütünleştirme programları kapsamında eğitim alıyor.
• 67 bin 811 öğrenci, doğrudan özel eğitim kurumlarında öğrenim görüyor.
• 97 bin 925 öğrenci, okullar bünyesindeki özel eğitim sınıflarında eğitimlerine devam ediyor.
• 11 bin öğrenciye evde eğitim hizmeti sağlanıyor.
• 537 öğrenci, 33 ildeki 102 hastanede kurulan özel sınıflarda eğitim alıyor.
Otrar, bu hızla devam etmesi durumunda özel eğitim sisteminin gelecekte daha büyük bir yükle karşı karşıya kalacağını belirterek, "Kaynaştırma eğitimi alan otizmli öğrenci sayısının 2030'da 750 bine, 2050'de ise 1 milyonu aşacağını öngörüyoruz" dedi.
"Gerçek Rakam 1 Milyona Yakın"
Komisyonda söz alan Türkiye Otizm Meclisi Yürütme Kurulu Üyesi Av. Sedef Erken ise resmi rakamların buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu savundu. Erken, "Türkiye'de tanı almamış veya raporu bulunmayan çok sayıda yetişkin otizmli birey var. Tahminlerimize göre gerçek sayı 1 milyona yaklaşıyor" diye konuştu.
Erken, otizmin aileler üzerindeki ağır psikolojik ve sosyal yüküne de dikkat çekerek, "Otizmli çocuğu olan ailelerde boşanma oranı ne yazık ki yüzde 80'lere ulaştı" bilgisini paylaştı.
Otizm İçin Acil Eylem Planı Önerileri
Sedef Erken, otizmli bireylerin ve ailelerinin yaşam kalitesini artırmak için kapsamlı bir sistem kurulması gerektiğini belirterek şu önerilerde bulundu:
• Tüm özel eğitim sınıflarına denetim ve güvenlik için kamera sistemi kurulmalı.
• Her otizmli bireye özel bir sosyal çalışmacı atanmalı.
• Aile hekimliği modeline benzer, asistan destekli bir yaşam sistemi geliştirilmeli.
• Tüm verilerin toplanacağı ulusal bir otizm veri tabanı oluşturulmalı.
Otizm Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Toplantıda otizmin erkek çocuklarında kızlara oranla 4 kat daha fazla görüldüğü, anne karnında tespit edilemediği ve kan ya da görüntüleme testleriyle teşhis edilemediği vurgulandı. Tanının ancak çocuk psikiyatristlerinin gözlemi, aile görüşmeleri ve gelişim testleri ile konulabildiği belirtildi. Genetik ve çevresel faktörlerin birleşiminin rol oynadığı düşünülen otizmin, henüz kesin bir tedavisi bulunmuyor.