Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), kamuoyunda "proje okulları" olarak bilinen Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumlarına yönelik öğretmen atama ve görev süresi uzatma işlemlerini masaya yatırdı. Kurum, Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) gönderdiği tavsiye kararında, mevcut sistemin nesnel ve ölçülebilir kriterlerden yoksun olduğunu vurgulayarak acil mevzuat değişikliği çağrısında bulundu.
Sürecin başlangıcı, görev süresi dolduktan sonra yeniden atanma talebi gerekçesiz olarak reddedilen bir öğretmenin KDK'ya başvurmasıyla oldu. Öğretmen, aynı okulda bazı meslektaşlarının görev süresinin hiçbir açıklama yapılmadan uzatıldığını belirterek, uygulamanın eşitlik, liyakat ve şeffaflık ilkelerine aykırı olduğunu savundu.
Başvuruyu inceleyen KDK, MEB yönetmeliğinin atamalar için yalnızca genel şartlar belirlediğini, somut ve denetlenebilir kriterler içermediğini tespit etti. Kararda, "Bu durum, idarenin takdir yetkisinin keyfi kullanımına zemin hazırlamaktadır" denilerek, idarenin işlem gerekçelerini açıklama yükümlülüğünü yerine getirmediği ve hukuki güvenlik ilkesini zedelediği ifade edildi.
KDK, başvuran öğretmenin kişisel atama talebini reddederken, sistemdeki liyakat sorununu tespit ederek başvuruyu kısmen kabul etti. Bu doğrultuda MEB’e, öğretmen atamaları ve görev süresi uzatma işlemlerinde nesnel ve ölçülebilir kriterler getiren bir yönetmelik değişikliği yapması tavsiye edildi. Kararın uygulanması için MEB'e 30 gün süre tanındı.
Ombudsmanlığın bu konudaki tavsiyesinin ilk olmadığı, 2024 yılı içinde verilen bir başka kararda da proje okullarına öğretmen seçiminde liyakat ve yetkinlik esaslı kriterlerin zorunluluğuna dikkat çekildiği hatırlatıldı.
KDK, kararında somut önerilere de yer vererek, atamalarda kullanılabilecek puanlama sistemine dayalı bazı örnek kriterler sundu. Önerilen kriterler arasında şunlar yer alıyor:
- Eğitim alanında alınan ödüller ve başarı belgeleri
- Hizmet puanı ve disiplin durumu
- Yüksek lisans ve doktora gibi akademik yetkinlikler
- Yürütülen bilimsel, sosyal ve kültürel projeler
- TEKNOFEST, TÜBİTAK, Erasmus gibi ulusal ve uluslararası proje deneyimleri
- Öğrenci başarısına katkı (LGS, YKS, PISA sonuçları)
- Patent, makale ve eğitim materyali geliştirme gibi özgün çalışmalar
Bu tavsiye kararı, proje okullarındaki atama sisteminin daha şeffaf ve adil bir yapıya kavuşması yönünde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Eğitim camiası, kararın atamalarda liyakat beklentisini güçlendirdiğini ifade ediyor.