Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu (İDDK), devlet memurlarının disiplin süreçleriyle ilgili milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren emsal nitelikte bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, bir öğretmenin meslekten çıkarılma cezasını, "son savunma hakkı"nın usulüne uygun kullandırılmadığı gerekçesiyle iptal etti.
Olay, Bartın'da görev yapan bir öğretmenin, yurt dışı görevindeyken Gezi Parkı eylemlerine destek veren bir fotoğraf paylaşmasıyla başladı. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Yüksek Disiplin Kurulu, bu davranışı "yurt dışında devletin itibarını zedelemek" olarak değerlendirerek öğretmeni 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesi uyarınca memuriyetten çıkarma cezası verdi.
Kararın iptali için yargı yoluna başvuran öğretmenin davası, ilk derece mahkemesinde reddedildikten sonra Danıştay'a taşındı. Dosyayı inceleyen Danıştay İDDK, Anayasa ve 657 sayılı Kanun'un ilgili maddelerini mercek altına aldı.
Kurul, memuriyetten çıkarma gibi ağır bir disiplin cezasında, memura sadece yazılı savunma için süre verilmesinin yeterli olmadığına dikkat çekti. Kararda, memurun soruşturma dosyasını inceleme, tanık dinletme ve bir avukat aracılığıyla kendini savunma gibi temel haklarının bulunduğu vurgulandı.
Danıştay, öğretmene 7 günlük yazılı savunma süresi tanındığını ancak 657 sayılı Kanun'un 129. maddesinde belirtilen "son savunma hakkı"nın gerekliliklerinin yerine getirilmediğini tespit etti. Bu nedenle, MEB tarafından tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğuna ve iptal edilmesi gerektiğine karar verdi.
Bu karar, "son savunma hakkı"nın bir formaliteden ibaret olmadığını, memurun görevine son verilmeden önce şu haklara sahip olması gerektiğini net bir şekilde ortaya koydu:
- Soruşturma dosyasını ve delilleri inceleme hakkı.
- Kendi lehine tanık dinletme talebi.
- Sözlü olarak veya vekili (avukatı) aracılığıyla savunma yapma imkânı.
Danıştay'ın bu içtihadı, bundan sonraki disiplin soruşturmalarında idareler için bağlayıcı bir nitelik taşıyor. Bu haklar tanınmadan verilen memuriyetten çıkarma cezaları, yargı tarafından hukuka aykırı bulunarak iptal edilebilecek.