Danıştay 8. Dairesi, akademik camiada uzun süredir tartışılan doçentlik başvuru kriterleriyle ilgili kritik bir karara imza attı. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından 24 Ağustos 2023'te duyurulan ve doçent adaylarına 'doktora sonrası en az 4 dönem lisans veya lisansüstü ders verme' zorunluluğu getiren düzenleme, hukuka aykırı bulunarak iptal edildi.
TARTIŞMA YARATAN DÜZENLEME NEYDİ?
YÖK ve Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından yapılan düzenleme, doçentlik başvuru şartlarını önemli ölçüde ağırlaştırıyordu. Önceki uygulamada, adayların doktora sonrası bir dönem önlisans dersi vermiş olmaları yeterli görülüyordu. Ancak yeni düzenleme ile bu kriter kaldırılarak, yerine dönemlik programlarda dört farklı yarıyıl, yıllık programlarda ise iki farklı yıl lisans veya lisansüstü ders verme şartı getirildi. Bu değişiklik, özellikle yükseköğretim kurumlarında kadrolu olarak görev yapmayan veya önlisans programlarında ders veren binlerce akademisyenin mağduriyetine yol açmıştı.
DAVACI: "HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ ZEDELENDİ"
Düzenlemenin iptali için Danıştay'a açılan davada, yeni şartların 'hukuki güvenlik' ilkesini zedelediği vurgulandı. Dava dilekçesinde, yıllardır yürürlükte olan uygulamaya güvenerek kariyer planlaması yapan ve önlisans dersleri veren akademisyenlerin, bir anda getirilen bu ağırlaştırılmış koşul nedeniyle doçentlik başvuru hakkını kaybetme riskiyle karşı karşıya kaldığı belirtildi.
DANIŞTAY NEDEN 'DUR' DEDİ?
Danıştay 8. Dairesi, yaptığı incelemede davacı tarafı haklı buldu. Mahkeme, kararında idarenin (YÖK ve ÜAK) uzun yıllardır uygulanan 'önlisans dersi vermiş olma' yeterliliğini hangi kamu yararı ve hizmet gereğiyle kaldırdığını somut bilgi ve belgelerle açıklayamadığına dikkat çekti. Kararda, yeni düzenlemenin yükseköğretim kurumlarında kadrolu çalışanlar ile dışarıdan ders verenler arasında haksız bir ayrım yarattığı ve bu ayrımın gerekçelendirilemediği ifade edildi. Bu nedenlerle, düzenlemenin 'önlisans dersi vermiş olmak' ibaresini içermemesi nedeniyle eksik olduğu ve hukuka uygunluk taşımadığı sonucuna varılarak iptaline hükmedildi.
KARAR AKADEMİSYENLER İÇİN NE ANLAMA GELİYOR?
Danıştay'ın bu iptal kararı, doçentlik başvuru sürecindeki belirsizliği ortadan kaldırarak eski uygulamaya dönüş yolunu açtı. Kararla birlikte, doktora sonrası önlisans programlarında ders vermiş olan akademisyenlerin bu kriteri sağlayarak doçentliğe başvurabilmesinin önü tekrar açılmış oldu. Kararın, gelecek doçentlik başvuru dönemlerinde uygulanması bekleniyor.