Dalaman 'daki orman yangını sonrası skandal bir detay açıklanmıştı.

Muğla 'da geçtiğimiz gün çıkan yangında binlerce metrekarelik alandaki aaçlar kül oldu. Yakın tarihimizin en büyük yangınlarından biri olan bu yangın sonrası Türk Hava Kurumu , yangına müdahale için hazır olduklarını söyledi. Uçakların hazır olduğu ,ancak gerek yok denilerek THK uçaklarının yangın söndürme çalışmalarına katılmasının istenmediği ifade edildi. 

Bu açıklama sonrası OGM 'den açıklama geldi. Orman Genel Müdürlüğü konu ile ilgili yaptığı açıklamasına, "1996 yılından bu güne kadar orman yangınlarıyla mücadele hizmetlerinde, helikopter ve yangın söndürme uçağı kiralanması sayı ve türleri değişmekle birlikte, yüklenicilerden bedelleri karşılığında her yıl yapılmaktadır." şeklinde başladı.

OGM açıklaması şu şekilde;

"Türk Hava Kurumuna ait Canadair CL-215 yangın söndürme uçakları, çoğunlukla 1970’li yıllarda üretilen ilk nesil yangın söndürme uçaklarındandır. Bu uçaklar günümüz ihtiyaçlarını karşılayacak teknolojik donanıma sahip değildir. Geçmiş yıllarda idaremiz, Türk Hava Kurumu’ndan, yangın söndürme uçaklarının yanında, helikopter de kiralamıştır.

2019 yılında  1 yıl süre ile 5 adet günümüz şartlarına uygun teknolojiye sahip yangın söndürme uçağı kiralanması için ihaleye çıkılmış olup, bu ihaleye Türk Hava Kurumu dahil hiç bir katılım olmamıştır. Bunun üzerine kurumumuz farklı bir tarihte Kamu İhale Kanunun 21/b maddesi kapsamında, pazarlık usulü ile tekrar ihaleye çıkmıştır. Bu ihaleye sadece Türk Hava Kurumu teklif vermiştir. Türk Hava Kurumu’nun bir adet yangın söndürme uçağı için teklif ettiği birim fiyat, aynı yıl ihale edilen helikopterin birim fiyatının 3 katından daha fazla olup, piyasa fiyatının da çok üzerindedir. Türk Hava Kurumunun sadece 5 adet uçak için vermiş olduğu toplam teklif miktarı, kiralanması gereken helikopter sayısının yarısından daha fazla bir maliyete tekabül etmektedir.

Bunun üzerine idaremiz tarafından 2019 yılı için daha fazla sayıda helikopterlerle yangın söndürme faaliyetlerine devam edilmesi kararı verilmiştir. Önceki yıllardan sözleşmeleri devam eden farklı iki yükleniciden 16 adet helikoptere ek olarak,  1 yıl süreli 18 adet helikopter kiralanması ile ilgili yapılan ihaleye Türk Hava Kurumu da davet edilmiş ve katılım sağlamıştır. Bu ihaleye teklif sunan Türk Hava Kurumunun, teklif ettiği tutarın yüksek olması nedeni ile ihale mevzuatı gereği en düşük teklif sunan diğer farklı istekliye ihale edilmiş ve sözleşme imzalanmıştır. Son 3 yıldır 24 helikopter ile yürütülen yangın söndürme faaliyetleri bu yıl toplamda 34 adet helikopter ile yürütülmektedir. İddia edildiği şekilde orman yangınlarına müdahalede hava gücümüz yetersiz olduğu doğru değildir.

Bazı haber kaynaklarında yer aldığı gibi hava araçları için “ Ne kadar yanarsa o kadar öderiz.’’ iddiası kesinlikle doğru olmayıp, böylesi bir uygulama söz konusu değildir.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yangın söndürme uçağı ve helikopter kiralanmasında, önceden belirlenen garanti uçuş saati uygulamaları yapılmaktadır. Önceki yıllarda olduğu gibi Türk Hava Kurumu dahil diğer tüm yüklenicilerle yapılan yangın söndürme uçağı ve helikopter kiralanması hizmet alım sözleşmelerinde de bu usul aynı şekilde yer almaktadır.

Türk Hava Kurumu’ na ait mevcut yangın söndürme uçaklarının,  fiili su  taşıma kapasitesi iddia edildiği gibi helikopterin 4-5 katı olmayıp,  helikopterin 2 katı  kadar bile değildir. Helikopterin hareket kabiliyetinin yüksek olması sebebiyle, orman yangınları ile mücadelede eğimli ve kırık arazilerde daha etkili olduğu bilinmektedir. Mevcut uçaklar teknik olarak sadece deniz, büyük gölet ve barajlardan su ikmali yapabilmektedir. Dünyada yeni nesil yangın söndürme uçakları daha kısa mesafeli su kaynaklarından da ikmal yapabildiği bilinmektedir. 

Helikopterler ise;  deniz, büyük gölet ve barajların yanında, orman yangınlarına hassas bölgelerde idaremiz tarafından inşa edilen ve sayıları 3.600’ü geçen havuz ve göletlerden de su ikmali yapabilme kabiliyeti ile orman yangınları ile mücadele idaremiz tarafından daha etkin kullanılmaktadır.

Türk Hava Kurumunun sahip olduğu amfibik uçaklarının (yangın söndürme) operasyonları uçuş kuralları yönünden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü denetimi altında yapılmaktadır. Sivil havacılık mevzuatı, Türkiye hava sahasında gece şartlarında görerek uçuş (VFR) yapılmasına cevaz vermemektedir. Zaten bu uçaklarda böyle bir teknolojiye sahip değildir. İddiaların aksine havadan söndürme operasyonlarında Türk Hava Kurumu uçakları ve  diğer hava araçlarınca bugüne kadar orman yangınlarında gece uçuşu icra edilmemiştir. Gündüz şartlarında bile çok riskli ve zor şartlarda yapılan havadan yangın söndürme operasyonlarının gece şartlarında yapılması hususu tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de çok yakından takip edilmektedir. Dünya genelinde pilot uygulamalar dışında henüz orman yangınlarıyla mücadelede hava araçlarının gece uçuşu mevcut değildir.

10 Temmuz 2019 tarihinde saat 15:10 da Muğla İli Dalaman İlçesi Karacaağaç mevkiinde çıkan orman yangınına kara ekiplerinin yanı sıra havadan 2 idare ve 19 yangın söndürme helikopteri olmak üzere toplam 21 helikopter ile etkin bir şekilde müdahale edilmiş, 11 Temmuz sabah saatlerinde yangın kontrol altına alınmıştır.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de orman yangınlarına müdahalede helikopterler etkin bir biçimde kullanılmaktadır. Helikopter pervanelerinin yangınları körüklediği ve alevlendirdiği iddiası son derece gülünç, kasıtlı ve yangın koşullarından bihaber kişilerin çıkarabileceği bir söylentidir.

Yangın kontrol altına alındıktan sonra, Türk Hava Kurumu yetkileri tarafından İzmir’de konuşlanan, 1 adet yangın söndürme uçağının yangına müdahale etmek üzere hazır olduğu ve talep edilmesi durumunda uçağı yangına sevk edebileceklerini idaremize iletilmiştir.

İdaremize hazır olduğu bildirilen Türk Hava Kurumuna ait yangın söndürme uçağının bu yangında kullanılabilmesi için, idaremize ait ve uçağa önceden kurulması gereken teknik cihazlar (idareye ait telsiz, araç takip sistemi vb.) Türk Hava Kurumu ile idaremiz arasında sözleşme olmaması nedeni ile mevcut değildir. Ayrıca bu uçakta yangın sırasında diğer hava araçları ve yer ekipleri ile koordinasyonu ve uçağın etkili kullanılmasını sağlayacak idare temsilcisi de bulunmamaktadır.

Yangın kontrol altına alındıktan sonra hazır olduğu bildirilen bu uçağın, bu şartlarda güvenli bir şekilde uçurulmasının mümkün olmayacağı ve yangın bölgesinde çalışan 21 helikopter ile kendisi için çok ciddi kazalara sebebiyet verebileceği düşünülmüştür. Türk Hava Kurumu yetkililerine yardım teklifleri için teşekkür edilmiş, bu durum kendilerince de kabul edilmiş ve anlayışla karşılanmıştır. Buna rağmen sürecin bu boyutlara taşınarak kamuoyunun yanıltılmasına anlam verilmemektedir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur."

KAMUBULTENİ.COM  |ANKARA